Ogólne informacje
W architekturze popularne są smukłe konstrukcje kratowe wykonane z zamkniętych przekrojów. Durch die computergestützte Produktion von Zuschnitten und Anschlussgeometrien sind auch komplizierte, räumliche Knoten möglich. In diesem Fachbeitrag soll die Bemessung eines K-Knotens behandelt werden. Hierbei wird auf die Besonderheiten der Definition und Bemessung eingegangen.
Angaben zum Modell
- Materiał: S355
- Gurtquerschnitt: RO 108x6.3 | DIN 2448, DIN 2458
- Strebenquerschnitt: RO 60.3x4 | DIN 2448, DIN 2458
- Wymiary: siehe Grafik
Zuordnung des Knotens zu einem Anschlusstyp
Der Anschlusstyp wird bei einem Hohlprofilknoten nicht nur über die Geometrie definiert, sondern auch über die Ausrichtung der Normalkräfte in den Streben. In unserem Beispiel liegt im zu bemessenden Knoten Nr. 28 in Stab Nr. 35 (Strebe 1) eine Zugkraft und im Stab Nr. 36 (Strebe 2) eine Druckkraft vor. Bei dieser Schnittgrößenverteilung ist der Anschlusstyp ein K-Knoten. Würde in beiden Streben Druck oder Zug sein, so wäre der Anschlusstyp ein Y-Knoten.
Prüfung der Gültigkeitsgrenzen
Entscheidend für eine Bemessung ist die Einhaltung der Gültigkeitsgrenzen. Ein sehr wichtiger Punkt ist das Durchmesserverhältnis von Strebe und Gurt. Liegt dies nicht im Bereich von 0,2 ≤ di / do ≤ 1,0 kann keine Bemessung erfolgen. Das Durchmesserverhältnis di / do wird auch als β bezeichnet. Die Norm EN 1993-1-8 [1] gibt in Tabelle 7.1 die Gültigkeitsgrenzen für Streben, Gurtstäbe sowie eine Eingrenzung der Überlappung der Streben vor. Soll zwischen den Streben ein Spalt vorhanden sein, so muss auch hier ein Mindestmaß von g ≥ t1 + t2 eingehalten werden. t ist hierbei die jeweilige Wandstärke der Streben. Ebenso gilt für druckbeanspruchte Bauteile die Forderung nach der Einstufung in die Querschnittsklasse 1 oder 2. Es erfolgt eine entsprechende Überprüfung nach EN 1993-1-1 [2] Kapitel 5.5.
obliczenia
In unserem Beispiel erfüllt der Anschluss die Gültigkeitsgrenzen nach Tabelle 7.1. Daher ist es nach EN 1993-1-8 Kapitel 7.4.1(2) ausreichend, den Gurtstab auf Flanschversagen und Durchstanzen zu untersuchen.
Flanschversagen des Gurtstabes aus Normalkraft nach EN 1993-1-8 Tabelle 7.2 Zeile 3.2
Ermittlung Durchmesser-Wandverhältnis γ
γ | Stosunek szerokości lub średnicy pręta pasa do dwukrotności grubości jego ściany |
d2 | Całkowita średnica pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
γ = 8,57
Ermittlung Beiwert kg
kg | Współczynnik dla połączeń węzłowych z przerwą g |
γ | Stosunek szerokości lub średnicy pręta pasa do dwukrotności grubości jego ściany |
e | Liczba Eulera |
g | Szerokość szczeliny między krzyżulcami połączenia K lub N. |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
kg = 1,72
Ermittlung Gurtspannungsbeiwert kp
kp | Współczynnik naprężenia wstępnego pasa |
np | Stosunek |
fp | Wartość działającego naprężenia ściskającego w pręcie pasa bez naprężeń od składowych sił krzyżowych w połączeniu równoległym do pasa |
fy | granica plastyczności |
NP | Początkowa osiowa siła ściskająca w pasie |
A0 | Pole przekroju poprzecznego pręta pasa |
M0 | Moment wtórny wynikający z mimośrodu |
W[LinkToImage09] | Wskaźnik sprężystości przekroju pasa |
fp ist die Gurtspannung aus anlaufender Normalkraft Np und dem Zusatzmoment aus Exzentrizität. Da im Gurt Druck und Zug anliegen, wird angenommen, dass Np = 0 ist. Weiterhin ist die Exzentrizität des Anschlusses so klein, dass ein Zusatzmoment aus einem exzentrischen Anschluss der Streben nicht berücksichtigt werden muss. Der Hilfsbeiwert fp ergibt sich damit zu Null. Die Vorzeichenkonvention für Druck- und Zugkräfte in RFEM und RSTAB unterscheidet sich von denen der Norm EN 1993-1-8. Daher wurde die Formel für kp angepasst.
kp = 1,0
Ermittlung der zulässigen Grenzschnittgröße NRd
N1, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na siłę osiową dla krzyżulca 1 |
kg | Współczynnik dla połączeń węzłowych z przerwą g |
kp | Współczynnik naprężenia wstępnego pasa |
Fy0 | Granica plastyczności materiału pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
θ1 | Zamknięty kąt pomiędzy rozpórką 1 a prętem pasa |
d1 | Całkowita średnica podpory 1 |
d2 | Całkowita średnica pręta pasa |
yM5 | Częściowy współczynnik bezpieczeństwa |
N2, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na siłę osiową dla krzyżulca 2 |
θ2 | Zamknięty kąt pomiędzy rozpórką 2 a prętem pasa |
N1,Rd = N2,Rd = 257,36 kN
N1,Ed / N1,Rd = 197,56 / 257,36 = 0,77 < 1,0
N2,Ed / N2,Rd = 186,89 / 257,36 = 0,73 < 1,0
Durchstanzen des Gurtstabes aus Normalkraft nach EN 1993-1-8 Tabelle 7.2 Zeile 4
Ermittlung der zulässigen Grenzschnittgröße NRd
Ni, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na siłę osiową dla elementu konstrukcyjnego i |
Fy0 | Granica plastyczności materiału pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
π | Numer okręgu |
Di | Średnica całkowita dla elementów CHS i |
θi | Zamknięty kąt pomiędzy krzyżulcem i prętem pasa |
γM5 | Częściowy współczynnik bezpieczeństwa |
N1,Rd = N2,Rd = 417,58 kN
N1,Ed / N1,Rd = 197,56 / 417,58 = 0,47 < 1,0
N2,Ed / N2,Rd = 186,89 / 417,58 = 0,45 < 1,0
Flanschversagen des Gurtstabes aus Moment Mop nach EN 1993-1-8 Tabelle 7.5 Zeile 2
Dieser Nachweis wird nur bei 3D-Positionen relevant, bei denen auch Momente aus der Fachwerkebene heraus auftreten können.
Ermittlung der zulässigen Grenzschnittgröße Mop,Rd
Mop, i, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na zginanie z płaszczyzny układu konstrukcyjnego dla elementu konstrukcyjnego i |
Fy0 | Granica plastyczności materiału pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
Di | Średnica całkowita dla elementów CHS i |
θi | Zamknięty kąt pomiędzy krzyżulcem i prętem pasa |
β | Stosunek średnich średnic lub średnich szerokości podpory i pasa |
kp | Współczynnik naprężenia wstępnego pasa |
yM5 | Częściowy współczynnik bezpieczeństwa |
Mop,1,Rd = Mop,2,Rd = 5,92 kNm
Mop,1,Ed / Mop,1,Rd = 0,08 / 5,92 = 0,01 < 1,0
Mop,2,Ed / Mop,2,Rd = 0,01 / 5,92 = 0,00 < 1,0
Flanschversagen des Gurtstabes aus Moment Mip nach EN 1993-1-8 Tabelle 7.5 Zeile 1
Ermittlung der zulässigen Grenzschnittgröße Mip,Rd
Mip, i, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na zginanie w płaszczyźnie układu konstrukcyjnego dla elementu konstrukcyjnego i |
Fy0 | Granica plastyczności materiału pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
Di | Średnica całkowita dla elementów CHS i |
θi | Zamknięty kąt pomiędzy krzyżulcem i prętem pasa |
γ | Stosunek szerokości lub średnicy pręta pasa do dwukrotności grubości jego ściany |
β | Stosunek średnich średnic lub średnich szerokości podpory i pasa |
kp | Współczynnik naprężenia wstępnego pasa |
γM5 | Częściowy współczynnik bezpieczeństwa |
Mip,1,Rd = Mip,2,Rd = 9,53 kNm
Mip,1,Ed / Mip,1,Rd = 0,37 / 9,53 = 0,04 < 1,0
Mip,2,Ed / Mip,2,Rd = 0,14 / 9,53 = 0,01 < 1,0
Durchstanzen des Gurtstabes aus Moment Mop nach EN 1993-1-8 Tabelle 7.5 Zeile 3.2
Dieser Nachweis wird nur bei 3D-Positionen relevant, bei denen auch Momente aus der Fachwerkebene heraus auftreten können.
Ermittlung der zulässigen Grenzschnittgröße Mop,Rd
Mop, i, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na zginanie z płaszczyzny układu konstrukcyjnego dla elementu konstrukcyjnego i |
Fy0 | Granica plastyczności materiału pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
Di | Średnica całkowita dla elementów CHS i |
θi | Zamknięty kąt pomiędzy krzyżulcem i prętem pasa |
yM5 | Częściowy współczynnik bezpieczeństwa |
Mop,1,Rd = Mop,2,Rd = 8,70 kNm
Mop,1,Ed / Mop,1,Rd = 0,08 / 8,70 = 0,01 < 1,0
Mop,2,Ed / Mop,2,Rd = 0,01 / 8,70 = 0,00 < 1,0
Durchstanzen des Gurtstabes aus Moment Mip nach EN 1993-1-8 Tabelle 7.5 Zeile 3.1
Ermittlung der zulässigen Grenzschnittgröße Mip,Rd
Mip, i, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na zginanie w płaszczyźnie układu konstrukcyjnego dla elementu konstrukcyjnego i |
Fy0 | Granica plastyczności materiału pręta pasa |
t0 | Grubość ściany przekroju pasa |
Di | Średnica całkowita dla elementów CHS i |
θi | Zamknięty kąt pomiędzy krzyżulcem i prętem pasa |
yM5 | Częściowy współczynnik bezpieczeństwa |
Mip,1,Rd = Mip,2,Rd = 7,33 kNm
Mip,1,Ed / Mip,1,Rd = 0,37 / 7,33 = 0,05 < 1,0
Mip,2,Ed / Mip,2,Rd = 0,14 / 7,33 = 0,02 < 1,0
Interaktionsbedingungen gemäß EN 1993-1-8 Kapitel 7.4.2 Gleichung 7.3
In diesem Nachweis werden die Streben für die gemeinsame Beanspruchung aus Normalkraft und Biegung nachgewiesen. Aktuell wird hier nur die Biegung senkrecht zur Fachwerkebene berücksichtigt.
Ni, Ed | Wartość obliczeniowa działającej siły osiowej dla elementu konstrukcyjnego i |
Ni, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na siłę osiową dla elementu konstrukcyjnego i |
Mop, i, wyd | Obliczeniowa wartość momentu oddziałującego poza płaszczyznę układu konstrukcyjnego dla elementu konstrukcyjnego i |
Mop, i, Rd | Obliczeniowa nośność połączenia na zginanie z płaszczyzny układu konstrukcyjnego dla elementu konstrukcyjnego i |
S1 | Pręt S 1 |
S2 | Pręt S 2 |
Uwagi końcowe
Aus dem Fachbeitrag wird ersichtlich, dass die Nachweisführung für einen K-Knoten nicht trivial ist. Dlubal bietet mit dem Zusatzmodul RF-/HOHLPROF ein Werkzeug zur Bemessung aller in der Norm erfassten Knotentypen, sowohl für KHP- als auch QHP- und RHP-Profile.